آشنایی با اوپک (OPEC)
اوپک با هدف وحدت بخشیدن و هماهنگ کردن سیاستهای نفتی کشورهای عضو تشکیل شد.
اوپک (opec) مخفف نام انگلیسی سازمان کشورهای صادرکننده نفت (Organization of petroleum Exporting Counteries) است که در کنفرانسی که طی روزهای ۱۰ تا ۱۴ سپتامبر سال ۱۹۶۰ در بغداد با حضور نمایندگان کشورهای ایران، عراق، کویت، عربستان سعودی و ونزوئلا برگزار شد بنیان گذاشته شد.
بعداً با پیوستن کشورهای قطر (سال ۱۹۶۱)، اندونزی (۱۹۶۲)، لیبی (۱۹۶۲)، امارات متحده عربی (۱۹۶۷)، الجزایر (۱۹۶۹)، نیجریه (۱۹۷۱)، اکوادور (۱۹۷۳) و گابن (۱۹۷۵) اعضای اوپک به ۱۳ کشور افزایش یافت.
اکوادور از آخر سال ۱۹۹۲ عضویت خود در اوپک را به حال تعلیق در آورد ولی از اوائل سال 2007 بار دیگر تمایل خود برای عضویت در این سازمان را اعلام کرده است. گابن نیز از ابتدای سال ۱۹۹۵ از عضویت این سازمان خارج شد.
همچنین در پی درخواست کشور آفریقایی آنگولا برای عضویت در سازمان کشورهای صادرکننده نفت، یکصدو چهل و سومین نشست وزیران نفت اوپک که روز 14 دسامبر 2006 در شهر ابوجای نیجریه به صورت فوق العاده برگزار شد با عضویت این کشور در اوپک موافقت کرد.
اهداف اصلی اوپک همانطور که در اساسنامه این سازمان اعلام شده، هماهنگ کردن و وحدت بخشیدن به سیاست های نفتی اعضا و تعیین بهترین شیوه ها برای حفظ منافع آنها به طور انفرادی و جمعی است.
این سازمان همچنین در پی راه های مختلف برای تضمین قیمت های بازار جهانی نفت از طریق حذف نوسانات مضر و غیرضروری است.
ساختار سازمانی اوپک شامل کنفرانس وزیران، هیأت عامل، دبیرخانه، بخش تحقیقات و کمیسیون اقتصادی است.
کنفرانس وزیران عالی ترین رکن سازمان اوپک و متشکل از سران هیأت های نمایندگی کشورهای عضو که معمولاً وزیر نفت هستند، می باشد.
کنفرانس وزیران هر سال حداقل دو نشست برگزار می کند و مسئول تنظیم سیاست عمومی سازمان و تدوین شیوه های اجرای آن است.
کنفرانس وزیران علاوه بر دو نشست عادی سالانه خود بنابه ضرورت نشستهای فوقالعاده نیز دارد.
هیأت عامل اوپک متشکل از نمایندگان معرفی شده از سوی کشورهای عضو است که توسط کنفرانس وزیران برای مدت دو سال انتخاب می شود. هیأت عامل وظایفی همچون مدیریت سازمان، اجرای قطعنامه های کنفرانس وزیران، تدوین بودجه سالانه و تقدیم آن به کنفرانس وزیران را بر عهده دارد و گزارش های ارسالی دبیرخانه را نیز بررسی می کند.
دبیرخانه اوپک رکن دیگر این سازمان است که طبق اساسنامه و زیر نظر هیأت عامل مسئول امور اجرایی اوپک می باشد. در رأس دبیرخانه دبیرکل قرار دارد که به عنوان نماینده مجاز قانونی و رئیس اجرایی دبیرخانه طبق دستورالعمل های هیأت عامل امور سازمان را اداره می کند. دبیر کل اوپک برای مدت ۳ سال توسط کنفرانس وزیران از بین نامزدهای معرفی شده از سوی اعضا به اجماع برگزیده میشود و تمدید دوره تصدی او برای یکبار دیگر نیز بلامانع است.
اوپک همچنین یک بخش تحقیقاتی دارد که زیر نظر دبیرخانه تحقیقات لازم برای این سازمان را انجام می دهد و دارای سه بخش مطالعات انرژی، تحلیل بازار نفت و خدمات اطلاعاتی است. کمیسیون اقتصادی اوپک نیز رکن دیگر این سازمان است که به صورت یک بخش تخصصی در چارچوب دبیرخانه عمل میکند و هدف آن کمک به سازمان در تقویت ثبات بازار جهانی نفت است.
مقر دبیرخانه اوپک تا سال ۱۹۶۵ در شهر ژنو سوئیس بود و در این سال با تصویب کنفرانس وزیران به وین اتریش منتقل شد و از سال ۱۹۷۷ نیز در ساختمان کنونی در کنار کانال دانوب مستقر است.
آشنایی با سازمان عفو بینالملل
سازمان عفو بینالملل (Amnesty International) یک سازمان بینالمللی است که هدف خود را انجام تحقیق و فعالیت برای جلوگیری و خاتمه دادن به نقض حقوق بشر اعلام کرده است.
این سازمان مدعی است که برای محاکمه عادلانه زندانیان سیاسی، لغو مجازات اعدام و شکنجه، پایان کشتارهای سیاسی و هر گونه نقض حقوق بشر توسط دولتها یا دیگر سازمانها مبارزه میکند.
این سازمان که در ۱۹۷۷ برای «کمپین ضد شکنجه» برنده جایزه صلح نوبل و در ۱۹۷۸ برنده جایزه سازمان ملل در زمینه حقوق بشر شد؛ به گفته وب سایت رسمیاش دامنه کارهایش را به 150 کشور کشانده است.
عفو بینالملل بوسیله یک وکیل انگلیسی به نام «پیتر بنسون» در جولای ۱۹۶۱ در شهر لندن پایهگذاری و در ۳۰ سپتامبر ۱۹۶۲ رسما به نام «عفو بینالملل» نامگذاری شد.
عفو بینالملل در میانه ده ۱۹۶۰ حضور جهانی را گسترش داد و دبیر خانه بینالمللی و کمیته اجرایی بینالمللی را که section نامیده میشد در چندین کشور ایجاد کرد.
سپس فعالیت و نفوذ عفو بینالملل به نحو فزایندهای در میان سازمانهای بین دولتی افزایش یافت و تا پیش از پایان دهه ۱۹۶۰ از سوی سازمان ملل، شورای اروپا و یونسکو «مقام مشورتی» گرفت.
اعضای عفو بینالملل در سال ۱۹۶۹ از ۱۵۰۰۰ نفر به ۲۰۰۰۰۰ در سال ۱۹۷۹ رسید.
در دهه ۱۹۸۰ عفو بین الملل به عنوان یک جایزه دار صلح نوبل و برنده جایزه حقوق بشر ملل متحد انتقادات بیشتری از حکومتها کرد. اتحاد جماهیر شورویدر آن دوران اعلام کرد که عفو بین الملل کارهای جاسوسی را هدایت میکند.
عفو بین الملل در سراسر دهه ۱۹۹۰ به افزایش تعداد اعضای خود به ۲.۲ میلیون نفر در ۱۵۰ کشور و منطقه ادامه داد. عفو بینالملل به کار بر روی طیف وسیعی از موضوعات و وقایع جهانی ادامه داد.
عفو بین الملل در سطح بین دولتی، در حمایت از ایجاد کمیساریای عالی ملل متحد برای حقوق بشر (تاسیس شده در سال ۱۹۹۳) و یک دادگاه جنایی بین المللی (تاسیس شده در سال ۲۰۰۲) به بحث و مذاکره پرداخت.
بعد از سال ۲۰۰۰ دستور کار عفو بین الملل به چالشهای برآمده از جهانی شدن و تاثیرات حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ در آمریکا معطوف شد.
توجه عمده عفو بینالملل به پنج حوزه کلیدی است: حقوق زنان، حقوق کودکان، پایان بخشیدن به شکنجه و اعدام، حقوق پناهندگان و حقوق زندانیان عقیدتی.
عفو بین الملل در کشورهایی که حضور گسترده دارد، اعضای خود را در دستههایی به نام بخش (SECTION) سازمان میدهد و این بخشها معمولا اهداف عفو بینالملل را به پیش میبرند و هر کدام از آنان دارای هیئت مدیره میباشد. تعداد بخشهای این سازمان در جهات تا سال ۲۰۰۵ به ۵۲ بخش رسید.
کمیته اجرایی بینالمللی عفو بینالملل (IEC) که توسط رییس کمیته اجرایی بینالمللی اداره میشود، شامل هشت عضو و یک صندوقدار است. این اعضا توسط شورای بینالمللی و به نمایندگی از آن انتخاب میشوند و سالی دو بار تشکیل جلسه میدهند. وظیفه کمیته اجرایی بینالمللی تصمیم گیری به نمایندگی از عفو بین الملل، اجرای استراتژی طرح شده توسط شورای بینالمللی و تضمین مطابقت آن با اساسنامه و قوانین موضوعه سازمان است.
دبیر خانه بینالمللی مسئول هدایت و انجام امور روزانه عفو بین الملل طبق دستور العمل کمیته اجرایی بین المللی و شورای بینالمللی است. این دبیر خانه تقریبا توسط ۵۰۰ کارمند تخصصی عضو و در راس آن یک دبیر کل اداره میشود. دبیر خانه بینالمللی چندین برنامه کاری را اداره میکند: سازمانها و حقوق بین الملل، تحقیقات، کمپینها، بسیج نیروها؛ و ارتباطات.
دفتر دبیرخانه از زمان تاسیس در نیمه دهه ۱۹۶۰ در لندن واقع شده است.
عفو بینالملل مدعی است که فقط از سوی اعضای آن در سر تا سر جهان تامین مالی میشود.
آشنایی با آژانس فضایی اتحادیه اروپا (ESA)
سازمان فضایی اتحادیه اروپا (European Space Agency) در سال ۱۹۷۴ تاسیس شد. این سازمان به اختصار اسا (ESA) نامیده میشود.
17 کشور اروپایی از جمله؛ آلمان، اتریش، اسپانیا، ایتالیا، ایرلند، انگلستان، بلژیک، پرتغال، دانمارک، سوئد، سوئیس، فرانسه، فنلاند، لوکزامبورگ، نروژ، هلند و یونان اعضای این سازمان هستند.
مرکز فضایی گویان، محل پرتاب موشکهای فضایی سازمان فضایی اروپا است و در نزدیکی شهر کوچک کورو در گویان فرانسه در آمریکای جنوبی قراردارد.
در 6 مارس سال 2008 نخستین مدل فضاپیمای ترابری خودکار از پایگاه فضایی گویان به ایستگاه فضایی بینالمللی پرتاب شد و 3 آوریل همان سال این باربر پیشرفته اروپایی موسوم به ژول ورن با موفقیت به ایستگاه فضایی بینالمللی متصل شد.
فضاپیمای ترابری خودکار(Automated Transfer Vehicle) یا اِیتیوی (ATV) فضاپیمای بدون سرنشینی است که توسط سازمان فضایی اروپا برای رساندن خدمات و پشتیبانی به ایستگاه فضایی بینالمللی و اصلاح مدار آن دور زمین ساخته شده است.
اِیتیوی بزرگترین و سنگینترین فضاپیمای ساخت اروپا است.
فضاپیمای ترابری خودکار با استفاده از گونهای تغییریافته از موشک پرقدرت آریان-5 به نام آریان-۵ ایاس اِیتیوی از پایگاه فضایی اروپا، که در شهر کورو در گویان فرانسه واقع شده، به مدار زمین فرستاده میشوند.
ایتیوی سنگینترین محمولهای است که موشک آریان-5 تاکنون به مدار زمین حمل کرده.
پس از دو روز پرواز مداری، ایتیوی بطور خودکار به بخش سرویسدهی روسی ایستگاه که ازوزدا نام دارد متصل میشود.
کشورهایی که خوشسفرترین گردشگران را دارند
مردم فنلاند با متوسط ۷.۵ مورد سفر در سال از سوی نشریه «دیلی میل» به عنوان خوش سفرترین شهرندان جهان معرفی شدند.
به گزارش ایسنا به نقل از نشریه «دیلی میل» مردم کشورهای اسکاندیناوی را با بیشترین سفر سالیانه به عنوان خوشسفرترین مردمان جهان شناخته شدهاند.
در این گزارش فنلاندی ها با متوسط 7.5 سفر در سال در صدر فهرست کشورهایی قرار گرفتند که ساکنان آن بهای زیادی به گردشگری و سفر میدهند، بطوریکه مردم فنلاند سالانه متوسط 5.8 سفر داخلی و 1.7 سفر خارجی را تجربه میکنند.
آمریکاییها نیز با متوسط 6.7 سفر در سال در جایگاه دوم قرار گرفتهاند. مردم آمریکا بیشتر تمایل به سفر داخلی دارند و سالانه 6.5 سفر در داخل خاک آمریکا انجام میدهند و تنها 0.2 سفر را به سفرهای برون مرزی اختصاص میدهند.
در فهرست منتشر شده از سوی روزنامه «دیلی میل»، سوئدیها با متوسط سالانه 6 سفر در سال در جایگاه سوم قرار گرفتهاند و به طور متوسط هر شهروند سوئدی سالانه 4.4 سفر خارجی انجام میدهد. در رتبههای بعدی خوش سفرترین شهروندان جهان دانمارکیها با متوسط سالانه 5.3 سفر، نروژیها با 5.2 سفر در سال و هنگکنگیها با 4.3 سفر در سال در مکانهای چهارم تا ششم قرار گرفتهاند.
نکته جالب توجه این است که کشورهای فنلاند، سوئد ، دانمارک و نروژ که همگی متعلق به منطقه اسکاندیناوی هستند در میان پنج ملل خوش سفر جهان جای گرفتهاند.
از علل علاقه وافر مردم منطقه اسکاندیناوی به سفر میتوان به وضعیت معیشتی خوب، درآمد بالا، نرخ بیکاری پایین و همچنین فرار از زمستانهای سخت این منطقه اشاره کرد. هزینه زندگی در کشورهای اسکاندیناویایی بالاست و به همین دلیل مردم این منطقه در صورت سفر به کشورهای خارجی قدرت خرید بیشتری خواهند داشت.
بر اساس اطلاعات ارائه شده در این گزارش از هر شش خانواده اسکاندیناویابی، یک خانواده دارای خانه تفریحی است که به صورت مرتب به آن سفر میکنند.
اگرچه آمریکاییها در جایگاه دوم این فهرست قرار گرفتهاند، اما بیشتر آمریکاییها علاقهای به سفر بینالمللی ندارند و بیشتر تمرکز خود را بر روی توریسم داخلی قرار داده است؛ به طوریکه در سال 2013 از هر پنج آمریکایی تنها یک نفر به سفر خارجی رفته و کمتر از نیمی از مردم آمریکا دارای پاسپورت هستند.
در این گزارش یکی از علل گرایش پایین مردم آمریکا به سمت سفر خارجی در مقایسه با اروپاییها دستمزد کم در تعطیلات است که این امر امکان سفرهای طولانی را برای مردم آمریکا دشوار میسازد.
در مکانهای بعدی گزارش دیلی میل از خوشسفرترین مردم جهان به ترتیب کشورهای نیوزلند، کانادا، استرالیا، فرانسه، اسپانیا، آلمان، انگلستان، سوئیس، استرالیا، ژاپن، هلند، مکزیک، ایتالیا، سنگاپور، عربستان، بلژیک، برزیل، چین، اندونزی، کره جنوبی، هند و روسیه قرار گرفتهاند.
آشنایی با آداب و رسوم مردم تهران قدیم در ماه محرم
عزاداری محرم در تهران سابقهای طولانی دارد و همه ساله بر شکوه و جلال آن افزوده شده است.
از حدود دهم و پانزدهم ماه ذی حجه مساجد و تکایا در تهران قدیم برای مراسم ماه محرم آماده شده و چادرها و خیمهها برای اجرای روضهخوانی و تعزیه برپا میشد.
در کتاب طهران قدیم، تالیف جعفر شهری، تاریخچه روضه خوانی به این صورت نقل شده است:
- «از ازمنه دور یعنی از رسیدن طایفه بنی اسد به دشت کربلا و شناختن اجساد شهدا و به خاک سپردن ایشان و مویه ردن بر مزارشان که روز سوم و به روایتی پنجم شهادت بوده، مردم شیعه مذهب پنهانی و در زمان دیلمیان و دودمان صفویه بطور آشکار همه ساله در دهه محرم، بیستم صفر (چهلم امام) که اربعین حسین نامیده میشود مجلس تذکاری در عزای آن بزرگوار برپا میداشتند که تا سنه نهصد هجری قمری [ ادامه داشت. تا زمانی که] ملا حسین کاشفی هراتی واعظ با استفاده از مقاتل و کتب گذشهها در مقتل کتابی به نام (روضة الشهدا) [روضه به معنای باغ] تدوین و تمام نموده استفاده و استنساخ آنرا وقف عام نمود و چون جامعترین کتاب در این زمینه بود، در این ماه هرکس عقیده و سوادی داشت آنرا بر مردم میخواند و گریه میگرفت تا کم کم این کتاب اجتماع مذهبی را بر آن داشت تا در خانه و مسجد وقتی را به روضة الشهدا خوانی مخصوص گردانند و به خوش خوانها و بهتر خوانها اجرتی بپردازند.»
به گفته ایشان، با اقبال مردم از این مراسم و شیوه برگزاری آن، تغییراتی در جهت جذابتر شدن این مجالس صورت گرفت تا اینکه این مجالس به روضهخوانی و کتابخوان آن به روضه خوان شهرت یافت.
سیاه پوشی در محرم
از روزهایی که مساجد و تکایا برای محرم آماده میشدند، کم کم رنگ سیاه بر پوشش مردم از زن و مرد و پیر و جوان غالب میشد تا جایی که در روز اول ماه محرم همه یک پارچه سیاه پوش بودند و این سنتی بود تغییر ناپذیر، تا جایی که فقیرترین مردم که از مال دنیا جز پیراهن و قبای تنشان چیزی نداشتند، همان را فروخته سیاه میخریدند یا با لباس کهنه سیاه معاوضه نموده یا حتا با جوهر رنگ میکردند.
یکی از نذرهای مجرب مردم نیز نذر پیراهن، دستمال و پارچه سیاه بود که بین فقرا و بیسیاه مانده ها تقسیم میشد. در این روز تمام مساجد، سقاخانهها، حسینیهها و تکیهها سراپا سیاه میشد و آماده اجرای مراسم و پذیرایی از عزاداران میشد.
نذرهای رایج و از یاد رفته
ایام محرم همواره به عنوان روزهای خیرات و روا شدن حاجات شهرت داشته و به همین دلیل هنوز هم در روزهای محرم هر کسی به وسع خود در اطعام عزاداران میکوشید و از دیگهای بیست منی گرفته تا کماجدانهای کوچک، با شور و شعفی خاص بر سر اجاق میرفت و موجودی آن با خلوص نیت در بیم مردم پخش میشد. حتا کسانی که توانایی اطعام نداشتند، با ریختن مشتی برنج در پلوی نذری یا تکه گوشتی در خورش، در نذر شریک میشدند.
اعتقاد به اینکه این شبها، بهترین زمان طلب آمرزش برای رفتگان است، خرما، حلوا، شکرپنیر، آش و سمنو نیز بر اقلام دیگر نذورات اضافه شد و تهران در این ایام شهری بود یکپارچه نعمت و کرم و بذل و بخشش.
نذرهایی که مردم در ماههای محرم و صفر برای خود و فرزندانشان و رفع گرفتاریها انجام میدانند اینها بود: آب دادن، شربت دادن، سقایی، پختن آش امام زین العابدین و آش ابودردا که مصالح آن را گدایی میکردند و آنرا برای رفع هر بیماری مناسب میدانستند،اطعام با انواع غذاها، نذر شمع، نفت و روغن چراغ به امام زاده ها، گل مالیدن بر سر و صورت، سینه زدن، زنجیر زدن، زیر علم، کتل و علامت رفتن، سنگ زدن، تیغ زدن، قمه زدن، خواندن زیارت عاشورا، ختم قرآن، روزه گرفتن و....
علاوه بر اینها انجام خدماتی چون پذیرایی، کفش داری و اسفند دود کردن در مساجد و تکیه ها نیز با نذر و قصد قربت انجام میگرفت. تهیه مواد مورد نیاز دسته ها از سازهایشان گرفته تا زنجیر و علم و کتل و علامت، پرچم، دیگ، سینی، استکان و...نیز از مله موارد نذر بوده و هست.
یکی از انواع نذورات، گرفتن روزه سکوت بود و فرد روزه گیر، در تمام دوازده روز عزا تا آخر محرم و گاهی صفر، یک کلام سخن نمیگفت.
انجام امور عام المنفعه مانند رسیدگی به وضع خیابانها، تامین روشنایی معابر تاریک، پوشاندن چاله ها و راه آبها، کمک به نابینایان، پرداخت بدهی زندلنیان یا تهیه غذا و پوشاک برای خانواده ایشان، غذا دادن به پرندگان، میانجیگری در اختلافات خانوادگی و دوستانه و...نیز با قصد قربت انجام میگرفت و انصافا در این دو ماه، عمل خلافی از کسی سر نزده و بساط عیش و نوش و عروسی و جشن تعطیل بود.
قمه زنی و تیغ زنی
از جمله اعمال منسوخ که در زمانی موجب مباهات و امروزه به شدت نکوهش میشود، قمه زنی و تیغ زنی در سحرگاه روز عاشورا بود. دسته های قمه زن شبهای هفتم تا دهم، کفن پوشیده و با حرکاتی مهیب، پای به جای پا کوفته، شمشیرهای خود را در زیر نور فانوسها به حرکت در می آوردند.
سحرگاه روز عاشورا این گروه با همان هیبت اما تنها با چند پرچم و کتل، راه میافتادند.
این گروه پس از رسیدن به حسینیه خود به چند دسته از اطفال، نوجوانان، جوانان و سالمندان تقسیم شده و آماده حرکت میشدند. جلو سر اطفالی که والدینشان برایشان نذر کرده بودند، و افراد کمی ترسوتر، توسط دلاکان مجرب، با چند حرکت کوچک تیغ، زخمی میشد تا حدی که سرخی خون نمایان شود و سپس دسته حرکت کرده و با خواندن نوحه و نوای سنج یکدیگر را تهییج میکردند تا وقتی که نوحه خوان با فریاد "یا حسین" برای شروع قمه زنی علامت بدهد.
میاندار دسته در فاصله خیابان مانند دو گروه قمه داران ظاهر شده و با فریاد یا حسین اولین قمه را بر سر خود میزد. پس از او بقیه نیز با شمشیر و قمه قداره های خود بر سر میزدند.
اگرچه رسم بر این بود هرکس به اندازه نذر خود قمه زده و سپس به راه ادامه دهد، اما همیشه در میانه کار عده ای از خود بیخود شده و گاهی موجب مرگ خود میشدند.
دسته سنگ زنها
یکی از دسته های عزاداری، دسته سنگ زنها بود که افراد در آن به جای سینه زدن و زنجیر زدن، هر یک دو قلوه سنگ در دست گرفته با نوای نوحه خوان و صدای سنج بر هم میزدند.
به این ترتیب که هر زدن سه ضربه داشت که سنگ زنها، در حالیکه در دو صف روبروی هم تشکیل میدادند، با خم و راست شدن، یکی را نزدیک زمین، یکی را برابر شکم و یکی را بالای سر میکوفتند، بر این نشانه که روز عاشورا چنین سنگهایی بر سر و پا و سینه امام و شهدا خورده بوده است.
قفل آجین
در مراسم عاشورا، عده ای دست به کار اعمالی میشدند که ریشه و دلیل وجودی آن بر کسی معلوم نیست. یکی از این کارهای شکنجه آمیز، قفل آجین بود که این شخص از مدتی قبل بدن خود را با داروهای کرخ کننده بیحس نموده و قسمتهایی از بدن، از گردن به پایین، را سوراخ کرده و از آنها قفل، نیزه، سیخ و میخ و امثال آن میگذرانید و خود را در جلو دسته به نمایش میگذاشت تا جایی که از شدت درد بی حال میشدند. گاهی این افراد را بر اسب سوار میکردند و دسته به خاطر مراقبت از آنها به آهستگی حرکت میکرد و صدای فریاد درد نها را در فریاد "یا حسین" غرق میکرد.
خوشبختانه امروزه این رسوم وحشیانه از بین رفته و روزهای محرم و عاشورا، با ذکر مصیبت، انجام نذورات، تعزیه و دسته های باشکوه انجام میشود. کلاسهای مذهبی، انجام اعمال خیر و کمک به دوستان و همسایگان، از جمله اعمالی است که همچنان این ایام را برای شیعیان به روزهایی پر از خیر و برکت مبدل کرده است.
جعفر شهری در جلد دوم «طهران قدیم» نیز در باره نذورات تهرانیها مینویسد:
- «آب دادن، شربت دادن، سقایی، دادن نان و ماست، انواع آش ها مانند آش کشک، آش شله قلمکار، شیربرنج، آش امام زین العابدین، مخصوصا آش «ابو دردا» که مواد لازم این دو آش را هم گدایی می کردند. خرما، حلوا، شکر پنیر، اگر فصل میوه بود انجیر، انواع چلو و پلو، امثال عدس پلو، رشته پلو، لوبیا پلو و. . . و دیگر کاه پاشیدن به سر دسته های سینه زن، گل مالیدن به سر و صورت و تشت گل برای این کار تهیه کردن و سر راه دسته ها در اختیار گذاردن، سر برهنه، پا برهنه راه رفتن، سینه زدن، زنجیر زدن، زیر علم و کتل و بیرق رفتن، تمامی دو ماه را بدون نظافت و استحمام گل و لجنی ماندن، و دیگر، یک یا چند بار ختم قرآن کردن، همه روزه (زیارت وارث) خواندن، عهده دار شدن خدمتی از خدمات عزاخانه ها و دسته ها مانند اداره کردن سماور، «قهوه چی گری»، چای دادن، استکان جمع کردن، آب دادن، جاروکشی، قلیان چاق کردن و قلیان دادن، کفش جفت کردن، و دیگر، تهیه قلیان و منقل، تا کوچک ترین و بی قیمت ترین اشیا مانند آفتابه بــــرای مستراح و جارو و نمک و آب دیگ های آش و پلو و آنچه را که توانایی آن را داشته باشند.»
شهری به نوع دیگری از نذورات نیز اشاره میکند و در این باره به این موارد اشاره میکند:
- «نذر سکوت در تمامی دوازده روزه عزا یا تا آخر محرم و صفر، تقلیل غذا، تشنگی، گرسنگی، بیخوابی، کمک به همنوعان و عجزه، مانند عصاکشی نابینایان و مداحان و روضه خوان های نابینا، پوشانیدن در سوراخ های راه آب برای حفظ سقوط مردم در آنها، نصب چند شعله چراغ نفتی در معابر و پیچ کوچه ها و زیر تاقی ها، دادن نان و گوشت به سگ ها، سرکشی به زندانیان و بیماران بی بضاعت و پرداخت بدهی و تهیه دوا و غذا برای آنها و دیگر واسطه اصلاح و وفاق و صفا شدن میان زنان و شوهران و دوستان و برادران مکدر و از این قبیل تا نفعی از آن به غیر برسد.»
آشنایی با برخی آئینهای عزاداری در استان یزد
قدمت نخل در آیینهای ایرانی به دوره پیش از زرتشت و زمان مرگ سیاوش و مصائب میترا میرسد که برای آن، آیین نخلگردانی برگزار میشد.
اما بعد از اسلام و با شهادت امام حسین (ع) ، شخصیت ایشان در میان مردم مسلمان جایگزین سیاوش و میترا شد و از آن دوران، یزدیها کسانی بودند که آیین نخلگردانی را هر سال برای امام حسین (ع) در ایام محرم برگزار میکنند.
بعد از اسلام، آیین نخلگردانی هر سال در شهرستانهای استان یزد مانند میبد، اردکان، تفت و روستاها و آبادیهای اطراف و همچنین حسینیههای مشهور، با شکوهتر از دوران گذشته برگزار میشود.
نخل امیرچخماق و تفت، دو نخل کهنسالی با حدود 400 سال قدمت است. یزدیها دو یا سه روز قبل از آغاز ماه محرم، آیین پرسهزنی (پیرامون چیزی گشتن) را اجرا میکنند.
در این مراسم، هیأتهای عزاداری از یک حسینیه، سینهزنان به حسینیه دیگر میروند و اهالی آن حسینیه را از آمدن ماه محرم خبردار میکنند و در میانه راه که عزاداران سینهزن به حسینیههای دیگر میروند، مردم نیز نذورات خود را به آنها میدهند.
هیأت پرسهزنها خود را موظف میداند در روزی که این آیین را بجا میآورد، به دیدن خانوادههایی بروند که در سال گذشته فوت کردهاند و به آنها تسلیت بگویند.
آیین «چاووشخوانی» نیز از دیگر آیینهای یزدیها در این ایام است. این آیین که در مناسبتهای دیگر مانند رمضان نیز برگزار میشود، همزمان با آیین «پرسهزنی» ولی با وسعتی بیشتر برگزار میشود.
در این رسم، چاووشخوان به بالای بلندی میرود و با خواندن اشعاری در رثای امام حسین (ع)، مردم را از آمدن ماه محرم آگاه میکند.
در شهرهای استان یزد پنج یا شش روز مانده به تاسوعا و عاشورای حسینی، مراسم آذینبندی نخل برگزار میشود. در این مراسم دو طرف نخل سیاهپوش میشود و در برخی مکانها مانند میبد و اردکان 72 شمشیر نماد 72 تن از یاران امام حسین (ع) به نخل بسته و این نخل برای روز عاشورا آماده میشود.
در تاسوعا و عاشورا مردم با لباسهای سیاه به مساجد وارد میشوند. کسانی که سید هستند شال سبز به کمر میبندند و افراد عادی شال کرم و با برهنه کردن پا، زیر تنه نخل میآیند و چاوشخوانها شروع به مداحی میکنند و یک پرچم سیاه نیز در بالاترین نقطهی نخل نصب میشود. سپس کسانی که زیر نخل را گرفتهاند، با ذکرهای مختلف نخل را بلند میکنند.
در برخی تکیهها، آینهای که نماد سپر و تجلی خداوند است روی علم قرار میگیرد، گاهی نیز شمع یا چراغ دستی بر بدنه نخل میبندند، و با بلند کردن تنه نخل در برخی مکانها، سهبار و در برخی دیگر هفتبار، نخل را دور حسینیه میچرخانند.
از آنجا که نخل نماد تابوت امام حسین (ع) میباشد، در اطراف نخل، 72 کنگره قرار داده میشود. در واقع، هر چیزی که روی نخل است یادآور یک روز سختی است که بر امام حسین (ع) و یارانش گذشت.
برپایی مراسم شام غریبان نیز یکی دیگر از آیینهای یزدیها در شب شهادت امام حسین (ع) است. این مراسم معمولا در میدان امیرچخماق که نخل 400 ساله در آن قرار دارد برگزار میشود.
این میدان در آن شب خاموش و سیاه است و مردم با روشن کردن شمع به عزاداری میپردازند حتی برخی از افراد اعتقاد دارند که در این شب باید 40 حسینیه را با شمع روشن کنند.
همچنین مردم یزد در 13 ماه محرم با حضور در مصلای عتیق یزد، به عزاداری و سینهزنی میپردازند.
حفره ازن به بزرگی آمریکای شمالی است
وسعت حفرهای که در لایه محافظ اتمسفر زمین ایجاد شده، به همان بزرگی است که در سال ۲۰۱۰، ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳ بوده اما دانشمندان معتقدند روند ترمیمی این حفره درحال انجام است.
براساس گزارش گاردين، حفرهاي كه در منطقه آنتراكتيكا در لايه ازن ايجاد شدهاست، حفرهاي كه انتظار ميرفت با توقف استفاده از آلودگيهاي گاز كلورين از 27 سال پيش ترميم شدهباشد، هنوز بزرگي برابر آمريكاي شمالي دارد.
اين حفره كه در ميان لايه باريكي از گاز اوزون كه از زمين در برابر تشعشعات مضر خورشيدي محافظت ميكند، ايجاد شده طي سالهاي متوالي وسعت يافته يا كوچكتر شده، اما در تاريخ 9 سپتامبر به بالاترين درجه وسعت خود در قطب جنوب رسيد و وسعتي برابر 24.1 كيلومتر مربع پيدا كرد. اين ميزان 9 درصد كمتر از بيشترين ركورد سال 2000 است اما تقريبا با ركوردهاي سالهاي 2010، 2012 و 2013 برابري ميكند.
دانشمندان هنوز نميدانند چرا از زمان امضاي معاهده منترال در سال 1987 كه منجر به توقف استفاده از گازهاي كلورين در سرتاسر جهان شد، وسعت اين حفره هنوز كاهش نيافتهاست. اين معاهده كه يكي از موفقترين معاهدات جهاني بودهاست، استفاده از گازهاي CFC كه عامل نابودي گاز ازن است را در محصولات تجاري ممنوع كرد.
به گفته پاول نيومن، دانشمند ارشد مركز فضايي گودارد ناسا، حفره ازن نسبت به آنچه در دهه 90 مشاهده شدهبود بسيار كوچكتر شدهاست، و در عين حال ميزان مصرف كلورين به شدت كاسته شده، اما روند ترميم اين حفره بسيار طولاني خواهدبود زيرا كلورين از طول عمر بالايي برخوردار است.
به گفته محققان دليل ديگر طولاني شدن ترميم حفره ازن اين است كه تعاملات ميان تغييرات جوي و حفره ايجاد شده بسيار پيچيدهاست. اين حفره خود بر آب و هواي آنتراكتيكا تاثيرگذار است و سيستم بادي آن را تحت تاثير قرار ميدهد. با ترميم تدريجي اين حفره ميتوان انتظار داشت طي 50 سال ديگر ميزان تغييرات جوي نيز افزايش پيدا كند.
ماه گذشته برنامه زيستمحيطي سازمان ملل و سازمان هواشناسي جهاني اعلام كردند نشانههاي مثبتي از بهبود حفره ازن مشاهده كردهاند، اما براي ترميم كامل آن به بيش از 35 سال زمان نياز خواهدبود. به گفته اين گزارش بدون وجود معاهده مونترال، ميزان CFCها تا سال 2050 ده برابر ميشد.
به گفته سازمان ملل،اين معاهده تا سال 2030 سالانه از وقوع دو ميليون سرطان پوست و آسيب ديدگي چشمها و سيستم ايمني بدن انسانها جلوگيري كرده و در عين حال محافظ حياتوحش و كشاورزي بودهاست.
.: Weblog Themes By Pichak :.